Vorige
Volgende
“Achter grote kunstwerken gaat vaak een geweldige constructie schuil, dat geldt ook voor dit absolute hoogtepunt uit de pianoliteratuur”, zegt de Tilburgse pianist. “Door die constructie te bestuderen, ga je wél begrijpen wat je hoort maar je zult het nooit kunnen verklaren. Hoe kan een componist een spanningsboog creëren in een werk dat tachtig minuten duurt? Neem bijvoorbeeld die goddelijke melodie van de Aria. We horen deze aan het begin en aan het eind van de cyclus. De noten zijn exact gelijk, maar ze klinken zó verschillend. Bach neemt je mee naar de diepste dalen en de hoogste bergen. Soms stijg je zelfs op naar de hemel en dan voel je: hier wil ik blijven. Als ik de laatste noot gespeeld heb denk ik altijd: ik zou het totaal niet erg vinden om het aardse nu te moeten verlaten.”
“Je kunt wél begrijpen wat je hoort, je kunt níet verklaren wat je hoort”
Jan-Willem Rozenboom gaat elke tien jaar het land in met de Goldbergvariaties
“Je stijgt op naar de hemel en voelt: hier wil ik blijven”
12/9/2024 | Op zijn vijftiende werd hij gegrepen door de Goldbergvariaties van Johann Sebastian Bach. In het seizoen 2014/2015 toerde hij voor de eerste maal met dit meesterwerk door Nederland. Toen wist hij al: dit ga ik over tien jaar, over twintig jaar en over dertig jaar nogmaals doen. Komend seizoen trekt pianist Jan-Willem Rozenboom voor de tweede keer in zijn carrière langs de Nederlandse zalen met de Goldbergvariaties, inmiddels zijn levenswerk. Zondag 13 oktober gaat de serie van start tijdens Festival van Zeeuwsch-Vlaanderen in de Grote Kerk in Groede. Aansluitend volgen er concerten in onder meer Tilburg, Leeuwarden en Den Haag. De optredens beginnen met een college, waarin de Tilburgse pianist geen enkele moeite doet om zijn grote liefde en bewondering voor Bach en diens Goldbergvariaties te onderdrukken.
Rust
Bach geeft nagenoeg geen aanwijzingen bij de 150.000 noten, waaruit het werk bestaat. “Je moet continu eigen keuzes maken op het gebied van tempo, dynamiek en articulatie. Dat maakt het interessant. Bach geeft veel vrijheid, maar die voelt ook als verantwoordelijkheid. Mijn interpretatie is veranderd de afgelopen tien jaar. Aan de ene kant kan ik nu meer inzoomen op bepaalde details, aan de andere kant ben ik nu ook in staat om meer afstand te nemen om het geheel te overzien. Virtuoze variaties die ik in het verleden vooral in een flow speelde, zoals nummer 26, speel ik nu meer in cadans. Tien jaar geleden was die virtuositeit vooral een doel op zich, tegenwoordig kan ik deze veel beter in dienst van de muziek plaatsen. Ook ervaar ik meer rust om tijd te nemen voor trillers en versieringen. De meeste winst heb ik niet alleen behaald door hard te studeren, maar juist door het live voor publiek te spelen. Elke keer als ik de Goldbergvariaties in z’n geheel op het podium speel, wordt het werk een stukje meer eigen.”
Goldbergvariaties tien jaar later | Pianist Jan-Willem Rozenboom
| Datum | Plaats | Locatie |
|---|---|---|
| 13 okt 2024 | Groede | Grote Kerk (Festival van Zeeuwsch-Vlaanderen) |
| 24 nov 2024 | Tilburg | Het Cenakel |
| 1 jan 2025 | Zuiderwoude | Kerk van Zuiderwoude |
| 1 febr 2025 | Doorn | Cultuurhuis |
| 9 mrt 2025 | Leusden | Theatertuin |
| 23 mrt 2025 | Leeuwarden | De Harmonie |
| 29 mrt 2025 | Blaricum | Het Theater |
| 4 apr 2025 | Deurne | Cultuurcentrum Deurne |
| 16 apr 2025 | Veldhoven | Theater De Schalm |
| 19 apr 2025 | Gorredijk | De Skans |
| 11 mei 2025 | Den Haag | Lutherse Kerk |
| 18 mei 2025 | Berkel-Enschot | Ons Koningsoord |
Het nieuwe album is vanaf nu verkrijgbaar
“Jan-Willem Rozenboom plays Bach – Seven transcriptions”
Rozenboom bewerkte een aantal stukken die Bach oorspronkelijk voor viool, sopraan en orgel heeft geschreven. Tevens staat de beroemde Chaconne (voor alleen de linkerhand) in de bewerking van Brahms op dit album.
Dit album komt uit op CD, vinyl en Spotify.
Over pianist Jan-Willem Rozenboom
De Nederlandse pianist Jan-Willem Rozenboom (1974) komt uit een ‘klassiek nest’. Zijn ouders hadden vroeger de hele dag Radio 4 aan staan en als een bepaald programma zijn vader niet aanstond, werd er overgeschakeld naar de WDR. Deze liefde voor muziek vormt de basis van zijn carrière.
Rozenboom studeerde cum laude af aan het Brabants Conservatorium maar werd pas echt een ‘grote jongen’ tijdens zijn master-studie bij Rian de Waal aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. “Hij heeft me geleerd wat studeren is, hoe je een groot werk gedegen in de grondverf zet en hoe je er volledige controle over krijgt om het vervolgens weer helemaal los te kunnen laten. Ook heb ik van hem geleerd hoe een spanningsboog te creëren, de aandacht van het publiek vast te houden en een juiste cadans te vinden.”
De cd met de Goldbergvariaties, die Rozenboom in 2015 uitgebracht, werd zeer goed ontvangen. Een seizoen lang toerde hij met dit programma door Nederland. Daarna heeft hij zich anderhalf jaar gewijd aan Schubert, wat uitmondde in het dubbelalbum Jan-Willem Rozenboom plays Schubert. In het voorjaar van 2023 verscheen zijn soloalbum Seven Transcriptions. Rozenboom zelf schreef zelf nagenoeg alle transcripties van de Bach-werken op deze cd. Van een aantal stukken, waaronder de sopraanaria Mache dich, mein Geist, bereit, is hij de eerste ter wereld die een pianobewerking uitbracht. Onder de titel Elke dag een beetje Bach maakte hij meer dan 270 korte Instagram-filmpjes. In mei 2023 maakt hij in de serie Piano Nights zijn debuut in de Grote Zaal van het Concertgebouw in Amsterdam.
Behalve klassiek pianist is Jan-Willem Rozenboom ook pianist, componist en producer van Guus Meeuwis. Samen schreven zij vele hits, waaronder Brabant, Toen ik je zag en Tranen gelachen. “Ik begeef me in twee werelden die ogenschijnlijk ver uit elkaar liggen maar toch veel met elkaar gemeen hebben wat betreft interpretatie, melodie, harmonie en samenspel.”
Jan-Willem Rozenboom (1974) studeerde in 2000 cum laude af aan het Brabants Conservatorium, maar werd pas echt een ‘grote jongen’ tijdens zijn masterstudie aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. “Drie jaar lang ben ik gedrild door mijn docent Rian de Waal,” zegt Rozenboom. “Het accent lag daarbij vooral op Bach en Beethoven. Hij heeft me geleerd wat studeren is.”
Hij heeft geleerd hoe je een groot werk gedegen in de grondverf zet en hoe je er volledige controle over krijgt om het vervolgens weer helemaal los te kunnen laten. Ook leerde hij in die jaren hoe je een spanningsboog creëert, de aandacht van het publiek vasthoudt en een juiste cadans vindt.
De cd met de Goldbergvariaties, die Rozenboom in het seizoen 2014/2015 uitbracht, werd zeer goed ontvangen. Een seizoen lang toerde hij met dit programma door Nederland. Daarna heeft hij zich anderhalf jaar lang aan Schubert gewijd, wat heeft geleid tot het dubbelalbum Jan-Willem Rozenboom plays Schubert.
Zijn vorig jaar verschenen soloalbum Jan-Willem Rozenboom plays Bach – Seven Transcriptions werd lovend ontvangen door publiek en pers. Zo kreeg de cd vier sterren van de Volkskrant.
In mei 2023 maakte hij in de serie Piano Nights zijn debuut in de Grote Zaal van het Concertgebouw in Amsterdam. Behalve klassiek pianist is Jan-Willem Rozenboom ook pianist en componist van Guus Meeuwis.
Concert tickets
De pers over het nieuwe album:
Piano Nights in het Concertgebouw:
Op 10 mei 2023 maakte Rozenboom zijn debuut in de grote zaal van het Concertgebouw in Amsterdam in de serie Piano Nights. Samen met Iris Hond maakte hij een programma dat laveerde tussen Bach en Schubert, en Einaudi en neoklassieke werken van Iris. De uitverkochte zaal, door de extra stoelen op het podium gevuld met bijna 2100 mensen, gaf een staande ovatie na de vertolking van de Chaconne van Bach voor alleen de linkerhand in de bewerking van Brahms. Ook de speciale versie voor twee piano’s van composities van Einaudi waren een groot succes. In 2025 zal Rozenboom nog een keer spelen in deze serie, met een nog nader te bepalen andere pianist(e).
Jan-Willem Rozenboom Plays Schubert
Nadat Rozenboom in 2015 een succesvolle opname van de Goldbergvariaties uitbracht heeft hij nu nieuwe opnames (dubbel Cd) gemaakt met alleen Schubert repertoire.
Rozenboom is een zeer groot Schubert fan; het is hem dan ook met de paplepel ingegeven door zijn vader en opa die al vroeg het pianorepertoire van deze componist op de piano hadden liggen.
Al sinds zijn 10e jaar speelt hij de impromptu’s en de dansen die nu na 30 jaar “rijping” een extra diepgang hebben gekregen.
Deze opnames zijn uniek omdat Rozenboom uitgebreid de tijd heeft genomen om zijn instrument optimaal te laten klinken in een ruimte met een zeer goede akoestiek, namelijk de kapel van het Mariadalklooster in Roosendaal.
Van een zeer lyrische Schubert in de liedtranscripties van Liszt en een ingetogen Schubert in de vier impromptu’s opus 90 naar een frivole Schubert in ruim 20 dansen naar een virtuoze, extraverte Schubert in de Wandererfantasie.
Goldbergvariaties
Het lijkt een sprookje, en misschien is het dat ook wel. De overlevering wil dat de componist J. S. Bach 30 variaties schreef op een aria, op verzoek van een Russische graaf die leed aan een hardnekkige slapeloosheid. De graaf liet een jonge musicus in zijn dienst, Johann Gottlieb Goldberg, vervolgens de variaties spelen om de last van zijn doorwaakte nachten te verlichten. De door Bach gecomponeerde stukken die in 1741 werden uitgegeven zouden daarom voortaan de naam van de vertolker dragen: de Goldberg-variaties. Het resultaat is een meesterwerk, waarvan het vertolken ook de hand van een meester vergt.
Online Bach College #4
Das Wohltemperierte Clavier van J.S.Bach. De bijbel voor pianisten. Een verzameling van 24 preludes en fuga’s, gecomponeerd in alle mineur en majeur toonsoorten.
Vorig jaar ben ik begonnen om ze allemaal in te studeren met als doel ze over een paar jaar op te nemen en uit te gaan voeren. Voor dit Online Bach College heb ik de preludes en fuga’s in Fis uitgekozen.
Een toonsoort waarin zelden werd gecomponeerd in Bach’s tijd. Dat had ook met de stemming van de instrumenten te maken. Bach maakte kennis met de “nieuwe” stemming waardoor er in deze moeilijke toonsoorten wél gecomponeerd kon worden. En hoe!
Fis majeur: lichtvoetige prelude en een goddelijke fuga
Fis mineur: kordate, beetje korzelige prelude en een ongelooflijke fuga die een meditatief effect teweeg brengt.
Opgenomen in de Concertzaal in Tilburg.
Online Bach College #3
“De Chaconne.
Samen met de Matthäus Passion misschien wel het bekendste werk van Bach, gecomponeerd voor vioolsolo. Dit stuk grijpt je bij de keel en laat je niet meer los. Johannes Brahms heeft het stuk voor de piano bewerkt, alleen voor de linkerhand. Het is een van de moeilijkste stukken voor piano gecomponeerd. Doordat alleen de linkerhand wordt gebruikt lijkt het nog het meest op de oorspronkelijke vioolversie . Brahms was een groot Bach bewonderaar en heeft zo een manier gevonden om dit stuk ook te kunnen spelen/beluisteren als er geen violist in de buurt is. Dat schreef hij zelf aan Clara Schumann toen hij deze bewerking voltooide. Een ongelooflijk emotioneel stuk dat Bach misschien wel heeft gecomponeerd ter nagedachtenis aan zijn onverwacht overleden vrouw, Maria Barbara Bach. Bach schreef haar naam niet in de partituur, dus we weten het niet zeker, maar als je het stuk hoort, zou het je niet verbazen.
Online Bach College #2
Een bevlogen theatercollege dat je thuis, op elk moment, kunt bekijken en luisteren; niet eerder kwam de muziek van Bach zo makkelijk naar je eigen huiskamer. Via een link kan het college op elk moment worden bekeken.
Jan-Willem Rozenboom, Bach-liefhebber en -kenner neemt je in dit theatercollege mee naar de wereld van Bach. Hoe componeerde hij zijn werk? Hoe zit zijn muziek in elkaar? Niet alleen speelt hij tijdens het college de mooiste Bach-stukken, hij vertelt ook waarom ze zo bijzonder zijn. Bach schreef bijvoorbeeld al 200 jaar voordat andere componisten dat gingen doen 12-toons muziek. En hoewel de aria uit de Matthäus Passion voor fluit en twee hobo’s is geschreven klinkt het verrassend mooi op piano.
Online Bach College #1
Sinds 24 maart maakt Jan-Willem elke dag een filmpje over de muziek, het leven en de uitvoering van composities van J.S. Bach. Deze minicolleges worden erg goed bekeken, met een groeiend publiek. Onder de titel “elke dag een beetje Bach” heeft hij nu ruim 70 korte video’s gemaakt.
Dit smaakt naar meer!
Omdat het bijna niet mogelijk is om live op te treden, vertelt en speelt Jan – Willem vanuit zijn studio achter zijn eigen vleugel, 50 minuten over Bach. Opgenomen in HD beeld- en geluidskwaliteit voor een geweldige kijk- en luister ervaring
Media
